Meningen over boeken die je (niet) gelezen hebt
3 juni 2014
In het project The Riddle of Literary Quality gaan we ervanuit dat lezers tijdens of na het lezen van een boek een mening vormen over de tekst van de roman. Omdat we deze hypothese willen toetsen en we meer te weten willen komen over welke kenmerken in hedendaagse romans nu mooi of minder mooi gevonden worden, hebben we aan lezers gevraagd of zij wilden deelnemen aan Het Nationale Lezersonderzoek. Daarnaast veronderstellen we dat lezers ook over romans die ze niet gelezen hebben een mening kunnen hebben. Wellicht hebben ze er expres voor gekozen een bepaald boek niet te lezen, of staat het boek juist hoog op hun “wish list”. In beide gevallen zijn we benieuwd naar de mening die iemand over een (nog) niet gelezen boek heeft, omdat op die manier sociologische factoren die een rol spelen bij kwaliteitstoekenning achterhaald kunnen worden.
Dat lezers een vrij sterke mening over bepaalde niet gelezen boek hebben, blijkt uit het feit dat veel respondenten in het Nationale Lezersonderzoek bereid waren om ook niet gelezen boeken te beoordelen, ook al kostte de enquête veel tijd. Opvallend is dat de meningen van de respondenten die een bepaald boek niet gelezen hadden consistentie vertoonden. In de enquêteresultaten komen grofweg twee patronen in de beoordelingen van de niet gelezen boeken voor. De romans die door lezers als erg goed en/of in hoge mate literair beoordeeld zijn, hebben nagenoeg dezelfde scores onder de respondenten die ze niet gelezen hebben. De romans die door de lezers juist als minder goed en/of minder literair beoordeeld werden, zijn door de degenen die ze niet gelezen hebben nog veel slechter gewaardeerd. Bovendien worden er meer negatieve dan positieve geluiden geuit over de niet gelezen boeken. De tien boeken die het vaakst ongelezen beoordeeld zijn, laten deze patronen zien (score 1 is op beide schalen het laagst en 7 het hoogst):
Het zal uiteraard voor niemand nog als een verrassing komen dat de trilogie van E.L. James het vaakst als niet gelezen is beoordeeld. Alle drie de boeken komen bovenin de top 10 voor. Ze zijn bijna tien keer zo vaak beoordeeld door mensen die de boeken niet gelezen hebben dan door de lezers, en ze krijgen van de niet-lezers bovendien een lagere score. Hetzelfde patroon valt op bij Haantjes van Kluun. Aan de andere kant worden Tonio van A.F.Th van der Heijden en Bonita Avenue van Peter Buwalda door zowel de lezers als degenen die het boek niet gelezen hebben ongeveer even goed gewaardeerd. Opvallend is dat De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween van Jonas Jonasson door de lezers als redelijk literair en goed is gewaardeerd, maar door zijn niet-lezers zelfs nog iets beter en literairder! Dit patroon komt in de resultaten niet heel vaak voor.
Hoewel we in The Riddle primair de focus leggen op het onderzoeken van de relatie tussen de waardering voor romans en hun (tekstuele) kenmerken, willen we ook de wisselwerking met sociologische factoren in ogenschouw nemen. De beoordelingen van lezers over romans die ze niet gelezen hebben zal gevormd worden door factoren als: (1) de meningen van anderen, (2) de reputatie van de auteur, (3) de manier waarop er wel of juist geen aandacht aan een roman of auteur wordt besteed, etc. Deze factoren beïnvloeden elkaar ook weer over en weer. In het artikel ‘Lees en oordeel zelf!’ De reputatie van Saskia Noorts literaire thrillers wordt door Kim Jautze een eerste aanzet gedaan om de invloed van dergelijke factoren te verklaren.
Wat is het genre?
23 mei 2014
De genreaanduiding ‘literaire thriller’ prijkt sinds de laatste jaren steeds vaker op de covers van spannende boeken. Maar wat een literaire thriller precies is, welke boeken tot het genre behoren en welke kenmerken die boeken met elkaar delen, daarover lopen de meningen van critici en lezers nogal uiteen. Een van de dingen die we in The Riddle of Literary Quality willen onderzoeken is of de terminologie enkel bedacht is als marketingtruc, of dat literaire thrillers daadwerkelijk bepaalde kenmerken met elkaar delen die ze onderscheiden van thrillers en andere (spannende) literatuur. Hiervoor moet op voorhand vastgesteld worden welke boeken in ons corpus onder het genre ‘literaire thrillers’ geschaard worden en welke onder de ‘thrillers’. Maar grenzen van literaire genres zijn vloeiend en niet altijd eenduidig af te bakenen. Het classificeren van een boek tot een bepaald genre gaat daarom niet geheel zonder slag of stoot, vooral wanneer er zoveel onduidelijk heerst over de aard van een genre zoals bij de literaire thriller.
Voor de genre-indeling van onze boeken beroepen we ons op de NUR-codes; deze worden veelal door uitgevers toegekend. NUR-code 301 en 302 staan respectievelijk voor Nederlandse en vertaalde ‘literaire roman, novelle’, code 305 staat voor ‘literaire thriller’ en code 332 voor ‘thriller’. De NUR-code staat vrijwel altijd in het colofon van een boek en veelal staat de genreaanduiding ook nog op de cover. Na meer achtergrondonderzoek blijkt echter dat de genreaanduiding op de cover niet altijd gelijk is aan de NUR-code in het boek. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de boeken van de Zweedse auteur Lars Kepler. Op de covers van zijn vertalingen staat ‘thriller’, maar in het boek de NUR-code 305.
Een van de vragen die we in ons onderzoek proberen te beantwoorden is in hoeverre de genre-indeling die van bovenaf wordt opgelegd invloed uitoefent op de perceptie van de lezer. En wanneer dat zo is, door welke van de twee genreclassificaties zou de lezer zich laten leiden? De NUR-code staat in minuscule letters in het colofon – waarschijnlijk weten veel lezers niet eens van het bestaan – wat het aannemelijker maakt dat hij alleen de aanduiding op de kaft ziet. Naar aanleiding hiervan hebben we voor de genre-indeling van de boeken uit in corpus, hier specifiek voor de genres ‘literaire thriller’ en ‘thriller’, nagedacht in hoeverre we ons alleen op de NUR-codering moeten beroepen, of dat we ook de genreaanduiding die op de covers staat erbij moeten betrekken. En hoe zit het met de genre-indelingen die boekhandels en boekenwebsites hanteren? (De vraag in hoeverre lezers zich in werkelijkheid laten leiden door genreaanduidingen die door de uitgever, boekverkoper of een boekrecensent in de wereld zijn geroepen, en in hoeverre hij zelf het boek categoriseert al naar gelang de overeenkomsten tussen boeken in tekstuele en inhoudelijke kenmerken, wordt voor nu buiten beschouwing gelaten. Deze vraag zal in het verdere onderzoek naar de genres juist centraal staan.) Voor alle boeken in ons corpus zijn we daarom nogmaals handmatig nagegaan welke NUR-codering er in het colofon staat, wat voor NUR-code er op websites van boekhandels en boekenblogs wordt toegekend en wat voor genreaanduiding er op de kaft staat. Op basis van dit onderzoek zijn er wat veranderingen in ons corpus aangebracht, waardoor er drie extra boeken aan de lijst van de Nederlandse literaire thrillers konden worden toegevoegd en er bij de vertalingen een aantal boeken hebben geswitcht tussen de aanduiding ‘thriller’ en ‘literaire thriller’, en vice versa. Bovendien is boven water gekomen dat Kamer van Emma Donoghue niet NUR-code 305 heeft, maar code 302. Dit boek stond in de blogpost van 2 december 2013 (zie hieronder) nog bovenaan de lijst van de meest literaire literaire thrillers, maar volgens de NUR-indeling zou dit boek behoren tot de vertaalde literaire romans. De post van 2 december waarop de top-5’s van de meest en minst literaire literaire thrillers zijn gepubliceerd, is naar aanleiding van deze bevindingen op 23 mei 2014 aangepast.
Na het uitgebreide onderzoek naar de NUR-codes en genreaanduidingen blijft een zestiental boeken over, toevallig allemaal vertalingen, waarvan nog steeds onduidelijk is onder welk genre we ze moeten indelen. Bij deze boeken spreken de NUR-code die in het colofon staat, de cover, en/of informatie op de sites van bijvoorbeeld boekhandels of boekenblogs, elkaar teveel tegen. We hebben er daarom voor gekozen om de onderstaande titels tijdelijk als een aparte categorie te beschouwen, die we in een later stadium als controlecorpus kunnen gebruiken wanneer de lezersmeningen en tekstkenmerken van het thriller- en het literaire thrillergenre nader zijn bestudeerd.
Tegenstrijdige genreaanduiding op de kaft (thriller) en in NUR-code 305 (literaire thriller) in boek of op websites:
Forbes – Sterf met mij
Kepler – Getuige
Kepler – Contract
Kepler – Hypnose
Patterson & Ledwidge – Hitte
Hayder – Huid
Hayder – Diep
Koryta – Begraven
Geen genreaanduiding op de kaft en tegenstrijdige berichten over NUR-code 305 (literaire thriller) of 302 (literaire roman):
Adler-Olsen – De bedrijfsterrorist
Adler-Olsen – De fazantenmoordenaars
Adler-Olsen – De noodkreet in de fles
Adler-Olsen – De vrouw in de kooi
Adler-Olsen – Dossier 64
Adler-Olsen – Het Washingtondecreet
Carré – Ons soort verrader
Gudenkauf – In stilte gehuld
Het feit dat er voor deze boeken in verschillende bronnen afwisselend ‘thriller’ en ‘literaire thriller’ (en soms dus zelfs ‘literaire roman’) wordt gehanteerd, onderstreept des te meer dat er verwarring heerst over wanneer een boek nu een thriller is en wanneer een literaire thriller. Bovendien rijst de vraag in hoeverre deze inconsistentie in genreaanduidingen voor nog meer verwarring over het genre (bijvoorbeeld bij de lezer) oproept. Daarnaast benadrukt de moeilijkheid om sommige boeken toe te schrijven aan een van de twee genres op basis van de classificaties die door de uitgever of boekhandelaar zijn toegekend, het belang van het onderzoeken van de lezersmeningen over en tekstuele kenmerken van de boeken. Maken lezers onderscheid tussen thrillers en literaire thrillers, en zo ja, op welke manier? Kan er op basis van de tekstkenmerken inzicht vergaard worden in de karakteristieken van de twee genres? En wanneer we een computermodel trainen op eventuele duidelijke kenmerken, waartoe zouden dan de bovenstaande problematische titels geschaard worden?
Hoe literair is de literaire thriller?
2 December 2013
LET OP: Op het moment dat deze blogtekst op 2 december 2013 online ging, was de genreaanduiding van een aantal boeken in ons corpus nog niet helemaal duidelijk. Zie hiervoor de blogpost ‘Wat is het genre?’ die op 23 mei 2014 is geplaatst. Naar aanleiding van deze post is een aantal resultaten in dit bericht aangepast. Deze aanpassingen worden in ‘bold’ nader toegelicht.
De literaire thriller is een zeer populair genre. Er liggen veel vertaalde literaire thrillers in de boekhandels, maar er is ook een grote productie vanaf eigen bodem. Uit ons corpus, dat is samengesteld uit de 400 meest verkochte en uitgeleende boeken, blijkt ook dat literaire thrillers als warme broodjes over de toonbank gaan. Op basis van dit selectiecriterium zijn er namelijk maar liefst 44 Nederlandse en 43 vertaalde literaire thrillers opgenomen; dat is bijna een kwart van de hele lijst!
Een vraag die velen bezighoudt, luidt: hoe literair is nu eigenlijk de literaire thriller? In The Riddle of Literary Quality is dit een van de vragen die Kim Jautze (een van de promovendi van het project) gaat onderzoeken. In het najaar van 2013 was zij gevraagd om voor de jaarlijkse Siegenbeeklezing van de opleiding Nederlands aan de Universiteit Leiden alvast een begin te maken met een antwoord te formuleren op die vraag. Hiervoor heeft ze onder andere de waardering voor de literaire thrillers door de respondenten van het Nationale Lezersonderzoek geanalyseerd.
Bij de eerste publicaties van de enquêteresultaten waren deze scores nog niet omgescoord: 1 stond toen nog voor ‘in hoge mate literair’ en 7 voor ‘absoluut niet literair’. Omdat deze scores nogal contra-intuïtief waren, hebben we ervoor gekozen de scores om te scoren. De onderzoeksresultaten op deze website zijn daarom sinds 22 mei 2014 allemaal aangepast!
De top-5 meest literaire literaire thrillers voor het Nederlands is als volgt:
1. Dorp, Anouschka Voskuijl (5.5)
2. Weerzin, René Appel (4.3)
3. Zondaarskind, Marion Pauw (4.2)
4. Verloren zoon, Lieneke Dijkzeul (4.2)
5. Krachtmeting, Loes den Hollander (4.1)
Van de vertaalde literaire thrillers vonden de lezers de onderstaande vijf het meest literair:
1. Onderstroom, Arnaldur Indridason (4.5)
2. Doodskap, Arnaldur Indridason (4.5)
3. In stilte gehuld, Heather Gudenkauf (4.4)
4. De Verlosser, Jo Nesbo (4.4)
5. Het uur van de engelen, Danielle Trussoni (4.3)
Kamer van Emma Donoghue heeft met NUR-code 302 de lijst moeten verlaten en heeft na het extra onderzoek plaats moeten maken voor twee nieuwe titels bovenaan de lijst: Doodsklap en Onderstroom van Arnaldur Indridason. Voorheen stond op plaats 5 Het pantserhart van Jo Nesbo (4.3), deze is nu verschoven naar plaats 6.
De vijf minst literaire literaire thrillers vond men voor het Nederlands:
1. Après-ski, Suzanne Vermeer (3.0)
2. Cruise, Suzanne Vermeer (3.1)
3. Blue Curaçao, Linda van Rijn (3.3)
4. Last Minute, Linda van Rijn (3.3)
5. De verbouwing, Saskia Noort (3.3)
En voor de vertalingen:
1. Verbroken, Karin Slaughter (3.7)
2. Gevallen, Karin Slaughter (3.7)
3. Verzoeking, Harlan Coben (3.8)
4. Spoorloos, Casey Jane (3.8)
5. Verloren, Harlan Coben (3.9)
Hitte van Patterson en Ledwidge, die eerder als de minst literair gewaardeerde vertaalde literaire thriller uit het onderzoek kwam, is na het extra onderzoek opgenomen in de lijst met titels waarvan de genreaanduiding (thriller of literaire thriller) onzeker is. Spoorloos van Casey Jane, die eerder opgenomen was in de lijst met thrillers, is nu op nummer 4 in deze lijst van de slechtst gewaardeerde vertaalde literaire thrillers terecht gekomen.
Dit waren slechts een paar titels uit de lijst van 44 Nederlandse en 43 vertaalde literaire thrillers. Voorheen bestond de Nederlandse lijst uit 41 titels en de lijst met vertalingen uit 46 boeken. De nieuwe, omgescoorde gemiddelde score van de 44 Nederlandse literaire thrillers is 3.8. De nieuwe gemiddelde score voor de vertaalde literaire thrillers ligt iets hoger, op 4.1. Hieruit kunnen we opmaken dat de respondenten van Het Nationale Lezersonderzoek de vertaalde literaire thrillers als literairder waardeerden dan de origineel Nederlandse productie. Deze observatie is na herziening van de lijst dus nog steeds hetzelfde gebleven.
Goed of slecht?
11 November 2013
In ons eerste bericht met resultaten vermeldden we al dat 13.782 mensen hun mening gaven over romans uit een lijst van 400 titels. De romans zijn in 2010, 2011 en 2012 het meest verkocht of uitgeleend en voor het eerst gepubliceerd in 2007 of later. We gaven de top-10 van de boeken die beoordeeld werden als het meest literair. Invullers kregen ook de vraag om de boeken te scoren op een schaal van goed naar slecht. De antwoordmogelijkheden voor de vraag naar hoe goed de invuller een boek vond, waren:
7 – Zeer goed
6 – Goed
5 – Enigszins goed
4 – Noch goed, noch slecht
3 – Enigszins slecht
2 – Slecht
1 – Zeer slecht
LET WEL: bij de eerste publicaties van de enquêteresultaten waren deze scores nog niet omgescoord: 1 stond toen nog voor ‘zeer goed’ en 7 voor ‘zeer slecht’. Omdat deze scores nogal contraintuïtief waren, hebben we ervoor gekozen de scores om te scoren. De onderzoeksresultaten op deze website zijn daarom sinds 22 mei 2014 allemaal aangepast!
Het boek dat gemiddeld de hoogste score kreeg op deze schaal is Baltische zielen van Jan Brokken (6,5). Helemaal onderaan, dus door de invullers van de enquête beoordeeld als het slechtste van alle 400 boeken, is Vijftig tinten grijs van E.L. James (3,3).
De top-10 van de boeken die als beste zijn beoordeeld uit de lijst:
(1) Baltische zielen, Jan Brokken
(2) *Alsof het voorbij is, Julian Barnes
(3) *Gestameld liedboek, Erwin Mortier
(4) *Sprakeloos, Tom Lanoye
(5) De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet, David Mitchell
(6) Het negerboek, Lawrence Hill
(7) *Tonio, A.F.Th. van der Heijden
(8) HhhH, Laurent Binet
(9) *Norwegian Wood, Haruki Murakami
(10) Het pantserhart, Jo Nesbo
De boeken met een asterisk ervoor staan ook in de top-10 van de als meest literair beoordeelde romans – zie het bericht van 1 november 2013. We keken toen verder naar de literaire scores voor de drie romans van E.L. James, en van werken van Herman Koch, Kluun, Grunberg en A.F.Th. van der Heijden. We hebben voor dezelfde boeken uitgezocht hoe de invullers ze scoorden op de schaal goed – slecht. Ook hier keken we naar de gemiddelde mening van degenen die aangaven het boek te hebben gelezen en van degenen die het niet hadden gelezen maar er toch hun mening over wilden geven.
Gemiddelde scores goed – slecht van de invullers die het boek hebben gelezen / niet hebben gelezen:
3,3 / 2,0 (lit.: 2,1 / 1,7) Vijftig tinten grijs, E.L. James
4,5 / 2,0 (lit.: 2,6 / 1,6) Vijftig tinten donkerder, E.L. James
4,6 / 1,9 (lit.: 2,6 / 1,5) Vijftig tinten vrij, E.L. James
4,3 / 2,4 (lit.: 3,5 / 2,2) Haantjes, Kluun
5,5 / 4,5 (lit.: 5,1 / 4,6) Zomerhuis met zwembad, H. Koch
5,4 / 5,1 (lit.: 5,1 / 4,9) Het diner, Herman Koch
5,8 / 5,1 (lit.: 6,1 / 5,9) De man zonder ziekte, Arnon Grunberg
6,3 / 6,0 (lit.: 6,3 / 6,3) Tonio, A.F.Th. van der Heijden
De scores op de schaal goed – slecht zijn in de meeste gevallen iets hoger dan die voor literair – niet literair. Vijftig tinten grijs, het eerste van de drie boeken van E.L. James, heeft een opvallend slechtere score dan het tweede en derde deel: 3,3 voor deel 1, en 4,5 en 4,6 voor Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij.
Het Nationale Lezersonderzoek vroeg de invullers ook naar hoeveel boeken zij ongeveer per jaar lazen. Er bleken een paar veellezers te zijn, acht mensen gaven aan meer dan 350 boeken per jaar te lezen. Het gemiddelde aantal gelezen boeken per jaar is 36.
Binnenkort worden er meer resultaten uit het Nationale Lezersonderzoek op deze website geplaatst.
Eerste resultaten van het Nationale Lezersonderzoek
1 november 2013
In totaal 13.782 mensen hebben de enquête ingevuld. Zij gaven hun mening over een aantal romans uit een lijst van 400 titels. De lijst is hier te vinden; hij bestaat uit de boeken die in 2010, 2011 en 2012 het meest verkocht zijn en de boeken die het meest uit bibliotheken geleend zijn. Invullers van de enquête konden op de lijst aangeven welke boeken zij hadden gelezen. Het boek dat het vaakst is aangevinkt is Haar naam was Sarah van Tatiana de Rosnay. Meer dan de helft van alle invullers gaf aan dit boek te hebben gelezen, 7135 in totaal. Op een gedeelde laatste plaats staan Ergens achteraan van Greetje Dragt, en De jonge boerin van Madezicht, van Clemens Wisse. Beide boeken werden twaalf keer aangevinkt.
De top-10 van meest gelezen boeken uit de lijst:
7135 Haar naam was Sarah, Tatiana de Rosnay
6834 Het diner, Herman Koch
5638 De eenzaamheid van de priemgetallen, Paolo Giordano
5623 Mannen die vrouwen haten, Stieg Larsson
5598 De schaduw van de wind, Carlos Ruiz Zafón
5247 Bonita Avenue, Peter Buwalda
4728 De vrouw die met vuur speelde, Stieg Larsson
4629 De eetclub, Saskia Noort
4300 Zomerhuis met zwembad, Herman Koch
4297 Duizend schitterende zonnen, Khaled Hosseini
Daarna kregen invullers een selectie van de door hen aangevinkte boeken voorgelegd met de vraag om aan te geven hoe goed of slecht ze die boeken vonden, en hoe literair of niet literair. De antwoordmogelijkheden voor de vraag naar hoe literair de invuller een boek vond, waren:
7 – In hoge mate literair
6 – Literair
5 – Enigszins literair
4 – Op de grens van literair en niet-literair
3 – Eerder niet literair
2 – Niet literair
1 – Absoluut niet literair
LET WEL: bij de eerste publicaties van de enquêteresultaten waren deze scores nog niet omgescoord: 1 stond toen nog voor ‘in hoge mate literair’ en 7 voor ‘absoluut niet literair’. Omdat deze scores nogal contraintuïtief waren, hebben we ervoor gekozen de scores om te scoren. De onderzoeksresultaten op deze website zijn daarom sinds 22 mei 2014 allemaal aangepast!
Het boek dat gemiddeld de hoogste score kreeg op deze schaal is Alsof het voorbij is van Julian Barnes (6,6). Helemaal onderaan, dus door de invullers van de enquête beoordeeld als het minst literair van alle 400 boeken, is Vijftig tinten grijs van E.L. James (2,1).
De top-10 van meest literair gevonden boeken uit de lijst:
(1) Alsof het voorbij is, Julian Barnes
(2) Godenslaap, Erwin Mortier
(3) Gestameld liedboek, Erwin Mortier
(4) De kaart en het gebied, Michel Houellebecq
(5) Sprakeloos, Tom Lanoye
(6) Norwegian Wood, Haruki Murakami
(7) Tonio, A.F.Th. van der Heijden
(8) Grip, Stephan Enter
(9) Geleende levens, J. Bernlef
(10) Begraafplaats van Praag, Umberto Eco
We hebben de literaire scores voor een klein aantal boeken alvast wat nader bekeken. Zo waren we benieuwd naar de literaire waardering van de drie romans van E.L. James, en van de werken van een paar bekende Nederlandse auteurs: Herman Koch, Kluun, Grunberg en A.F.Th. van der Heijden. Uit onze analyse komen de volgende drie scores voor de drie Vijftig tinten boeken door degenen die de boeken hebben gelezen: 2,1 voor Vijftig tinten grijs en 2,6 voor zowel Vijftig tinten donkerder als Vijftig tinten vrij. Dat betekent dat lezers deze boeken omschrijven als tussen ‘Eerder niet literair’ en ‘niet literair’. We vroegen de invullers van de enquête ook naar hun mening over boeken die zij niet gelezen hadden. De niet-lezers van de Vijftig tinten boeken beoordelen de drie delen nog lager, met de scores 1,7 (Vijftig tinten grijs), 1,6 (Vijftig tinten donkerder) en 1,5 (Vijftig tinten vrij). Die scores zijn te omschrijven als ‘niet literair’ tot ‘absoluut niet literair’.
Gemiddelde scores van de invullers die het boek hebben gelezen / niet hebben gelezen:
2,1 / 1,7 Vijftig tinten grijs, E.L. James
2,6 / 1,6 Vijftig tinten donkerder, E.L. James
2,6 / 1,5 Vijftig tinten vrij, E.L. James
3,5 / 2,2 Haantjes, Kluun
5,1 / 4,6 Zomerhuis met zwembad, Herman Koch
5,1 / 4,9 Het diner, Herman Koch
6,1 / 5,9 De man zonder ziekte, Arnon Grunberg
6,3 / 6,3 Tonio, A.F.Th. van der Heijden
Tonio van A.F.Th. van der Heijden zagen we net al in de top-10 van meest literair gevonden boeken. Lezers van het boek scoorden het gemiddeld met een 6,3, ‘literair’. Niet-lezers waren het daar mee eens, ook zij gaven het boek gemiddeld een 6,3. De man zonder ziekte van Arnon Grunberg wordt door lezers als maar weinig minder literair gezien dan Tonio. Zij scoorden het boek gemiddeld als 6,1. Niet-lezers van De man zonder ziekte gaven het boek gemiddeld een score van 5,9. Iets lager dan de lezers, maar beide scores vallen nog duidelijk in de categorie ‘literair’. De verschillen tussen de scores van lezers en niet-lezers zijn iets groter voor de drie andere boeken die we hebben bekeken. Lezers waarderen Het diner van Herman Koch met een 5,1 en niet-lezers met een 4,9 en lezers van Kochs Zomerhuis met zwembad kwamen tot dezelfde gemiddelde score van 5,1. Niet lezers gaven een 4,6. De twee romans van Koch vallen dus in de categorie die te omschrijven is als tussen ‘enigszins literair’ en ‘op de grens van literair en niet-literair’. Haantjes van Kluun wordt door lezers beoordeeld met een 3,5 en door niet-lezers met een 2,2, en valt zo tussen de omschrijvingen ‘op de grens van literair en niet-literair’ en ‘eerder niet literair’.
Binnenkort worden er meer resultaten uit het Nationale Lezersonderzoek op deze website geplaatst.
